گوناگون

هفته قبل مستند "?? دقیقه بدون قضاوت " را دیدم و از این که رسانه ملی ما سراغ چنین موضوعاتی با چنین قالبی رفته است خوشحال شدم. فکر کردم مناسب است حتما از دست اندرکاران این برنامه تشکری جانانه شود.

"?? دقیقه بدون قضاوت" برنامه ای برای شنیدن صدای کسانی است که هر روز می بینیمشان اما هیچ گاه صدایشان را نمی شنویم. این برنامه صدای نسبتا رسای کسانی است که سال ها است با ما هستند، اما "رفاه زدگی مردم" و "سیاست زدگی مسئولان" چنان جامعه را غافل کرده است که هیچ گاه دیده نمی شوند.

این برنامه صدای کسانی است که "سرریز رفاه جامعه" و "هزینه غفلت از عدالت" شده اند و به هر دلیلی نام "آسیب پذیر" به خود گرفته اند. باید به رسانه ملی دست مریزاد گفت.

چند شب قبل مهمان این برنامه یک "کودک کار" بود. کودک کار به برنامه دعوت شده بود تا به پرسش های "سیما تیرانداز"(مجری برنامه) پاسخ دهد اما به شکل تحسین برانگیزی او بود که برنامه را مدیریت می کرد و مجری هاج و واج از فهم و اعتماد به نفس و ادب کودک متعجب مانده بود.

مجری از او سوال کرد که برادر بزرگ تر هم داری که پسرک جواب داد: بله. مجری پرسید اگر برادر بزرگ تر داری چرا تو کار می کنی؟ پسرک جواب داد چون هر چه بچه تر باشی درآمد بیشتری داری. برای همین فقط من کار می کنم.

-دوست داری چه کاره بشی؟

-دکتر

-پس چرا درس نخواندی؟

-خب باید کار می کردم.

-خواهر و برادرت چی؟ آن ها هم درس نمی خوانند؟

- درس می خوانند. من کار می کنم که آن ها درس بخوانند. برادر و خواهرم درس بخونند بهتره. چند بار خواستم من هم برم درس بخونم.دوست داشتم دکتر شوم.ولی فکر کردم که برادر و خواهرم درس بخوانند بهتره.

-تا حالا شده دلت اسباب بازی بخواد؟

-خیلی وقت ها شده به مغازه اسباب بازی نگاه کردم و یک بار هم از این که نتوانستم چیزی بخرم گریه ام گرفت.

و اوج برنامه و "دیالوگ آموزنده و ماندگار از یک کودک کار" در این بخش بود:

- من به بچه ام می گویم که قدر اسباب بازی هایش را بداند خیلی ها همین را هم ندارند.حالا تو اگر یک اتاق اسباب بازی داشتی چی کار می کردی؟

- هیچی اگر یک اتاق اسباب بازی داشتم که من هم مثل بچه تو می شدم. همین یک اسباب بازی را دارم بهتره.

این برنامه که به نظر می رسد از استقبال قابل توجه مردمی هم برخوردار باشد در ساعات پایانی شب و از شبکه سوم سیما پخش می شود. ضمن تقدیر و تشکر از مدیریت این شبکه و سازنده و تهیه کننده آن ذکر چند نکته در مورد آن ضروری است:

?- مناسب بود این برنامه در ساعت پر بیننده سیما پخش می شد تا افراد بیشتری بتوانند از آن بهره ببرند.این در حالی است که در طول روز و مخصوصا در ساعات پر بیننده سیما برنامه های سبک و سریال های بی محتوا و مسابقات سطحی و بی مایه پخش می شود که این دست برنامه ها می تواند مورد استقبال بیشتری از سوی مردم قرار گیرد. مثلا چرا مصاحبه با مرد سه زنه باید در ساعت پربازدید رسانه ملی پخش شود و کودک کار ساعت ?? شب؟

?- در چنین برنامه هایی مناسب است از مجریان با تجربه و یا روزنامه نگاران و یا اساتید دانشگاه و کارشناسان آن حوزه استفاده شود تا ضمن هدایت تاثیرگذار جلسه به نکات آموزنده بیشتری در مورد زندگی مهمانان پرداخته شود.در حال حاضر از بازیگران مشهور سینما به عنوان مجری برنامه استفاده می شود که اگر چه ممکن است بیننده بیشتری را پای تلویزیون بکشد اما نمی تواند حق مطلب را متناسب با ظرفیت این برنامه ادا کند.

?- سطحی شدن این دست برنامه ها یک آفت است. در این برنامه ها بیشتر از این که پرسش های کلیشه ای از زندگی این افراد طرح شود ، باید به مشکلات جدی روابط فردی و اجتماعی آن ها پرداخته شود. برخی از کسانی که در این برنامه ها دعوت می شوند جزو آسیب پذیرترین افراد جامعه اند. فهم مربوط به زندگی این دست افراد، با توجه به همه ابعاد زندگی آن ها فراهم می شود. مثلا این که کودک کار چه آرزویی دارد نمای کاملی را از مصائب زندگی این بچه ها نشان نمی دهد .به عنوان نمونه لازم است رفتار خانواده و مثلا این که غالب این بچه ها آزار جسمی و روحی دیده اند نیز مورد توجه قرار گیرد. توجه به این مسائل باعث می شود تصویر ناقصی از زندگی این افراد نشان داده نشود.

?- ضرورت دارد در این برنامه نهادهای مرتبط با مشکلات مهمانان نیز مورد سوال واقع و از آن ها نیز مطالبه شود. این کار ضمن پرسشگری باعث رفع و کاهش مشکلات این دست افراد می شود و کمک می کند تا تصویر سیاهی نیز از جامعه اسلامی ارائه نشود.

خراسان